Korzyści statusu OPP
Co to jest OPP?
Na wstępie wyjaśniamy, że organizacją pożytku publicznego (dalej OPP) może zostać organizacja pozarządowa (m. in. stowarzyszenie, fundacja, tzw. organizacja kościelna czy spółka non-profit), która spełni wymogi przewidziane w Ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz uzyska w Krajowym Rejestrze Sądowym status prawny organizacji pożytku publicznego. Uzyskanie takiego statusu pozwala na skorzystanie z szeregu uprawnień i przywilejów prawno-podatkowych. Poprzez niniejszy artykuł przybliżymy Państwu te najistotniejsze:
1%
Status OPP – korzyści
Podstawową zaletą posiadania statusu OPP jest przewidziana w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie możliwość otrzymywania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 27 ust. 1). Pamiętać jednak należy, że otrzymane w ten sposób środki mogą zostać wykorzystane przez OPP wyłącznie na działalność pożytku publicznego.
Zwracamy uwagę, że prawo do otrzymania 1% nie przysługuje wszystkim organizacjom posiadającym status OPP, ale tym, które znajdują się w wykazie organizacji pożytku publicznego prowadzonego przez dyrektora Narodowego Instytutu Wolności (dostępny pod adresem: https://niw.gov.pl/opp/wykaz-opp/). Aby znaleźć się w wykazie organizacja musi uzyskać status OPP najpóźniej do 30 listopada danego roku. Jeśli organizacja uzyska status OPP po tym terminie, to nie zostanie wpisana do wykazu w danym roku i za ten rok nie będzie uprawniona do otrzymania 1 %.
Warto podkreślić, że w wykazie nie uwzględnia się OPP, które nie wywiązały się z obowiązku złożenia sprawozdania merytorycznego ze swojej działalności oraz sprawozdania finansowego lub w stosunku do których wpisano do Krajowego Rejestru Sądowego informację o otwarciu likwidacji lub ogłoszeniu upadłości. Zatem organizacje, które uzyskały status OPP muszą terminowo wypełniać obowiązki sprawozdawcze. W przeciwnym razie nie zostaną uwzględnione w wykazie i w konsekwencji nie będą mogły otrzymać 1%.
Zwolnienia podatkowe
OPP korzystają również z wielu przywilejów podatkowych, w tym m.in. ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienie obejmuje dochody przeznaczone na cele statutowe (z wyłączeniem działalności gospodarczej), a także stosownie do art. 17 ust. 1e tej ustawy – dochody przeznaczane na nabycie obligacji Skarbu Państwa lub bonów skarbowych oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, a także dochody przeznaczone na nabycie innych papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu oraz na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.
Co więcej, stosownie do postanowień art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r.
o podatkach i opłatach lokalnych OPP są zwolnione od podatku od nieruchomości
w odniesieniu do nieruchomości lub jej części zajętej na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego. Natomiast w przypadku odpłatnej działalności statutowej określone zostały stawki maksymalne podatku, które nie mogą być wyższe niż 0,30 zł od 1 m2 powierzchni – w przypadku gruntów i 5,78 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej – w przypadku budynków lub ich części (art. 5 ust. 1 pkt 1c i 2e tej ustawy).
Oprócz powyższych korzyści, OPP są zwolnione także z:
– opłat skarbowych (art. 7 pkt 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej)
– podatku od czynności cywilnoprawnych (art. 8 pkt 2a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych).
– opłat sądowych (w tym do KRS) (art. 95 ust. 1 pkt 4 i 104 ustawy z dnia 18 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
ale tylko w zakresie w jakim dokonywane czynności dotyczą prowadzenia nieodpłatnej działalności pożytku publicznego. W konsekwencji zwolnienie nie dotyczy spraw związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Prawo użytkowania nieruchomości przez OPP
Preferencyjne warunki zostały przewidziane w odniesieniu do OPP także w przypadku nabywania prawa użytkowania nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może w drodze darowizny przekazać na rzecz OPP nieruchomość należącą do zasobów Skarbu Państwa. Jednak należy mieć na uwadze, że w przypadku wykorzystania nieruchomości na cel inny niż określony w umowie darowizny, a także w razie utraty przez organizację statusu organizacji pożytku publicznego – darowizna zostanie odwołana.
Ponadto właściwy organ na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, może udzielić OPP bonifikaty od ceny nieruchomości ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli nabywana przez OPP nieruchomość będzie wykorzystywana na cel prowadzonej przez OPP działalności pożytku publicznego.
Inne uprawnienia
Niezależnie od powyższego OPP mają prawo do nieodpłatnego informowania o prowadzonej przez nie działalności nieodpłatnej za pośrednictwem publicznej radiofonii i telewizji (art. 23a ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji.
Przepisy przewidują względem OPP ułatwienia także w zakresie urządzania loterii i gier bingo fantowych. OPP są zwolnione z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na organizację loterii lub gry, nawet jeśli wartość puli wygranej przekroczy tzw. kwotę bazową (jednak nie może ona przekroczyć piętnastokrotności, a w ciągu roku trzydziestokrotności wartości kwoty bazowej). Przed organizacją loterii lub gry OPP ma obowiązek dokonać wyłącznie zgłoszenia loterii lub gry bingo, ale nie jest zobowiązana do uzyskania zezwolenia na ich przeprowadzenie. Zgłoszenie powinno zostać dokonane nie później niż 30 dni przed dniem rozpoczęcia loterii lub gry.
Co do zasady OPP mają także możliwość korzystania z pomocy osób podlegających obowiązkowi służby wojskowej, które zostały skierowane do odbycia służby zastępczej (art. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej). Uprawnienie to straciło jednak na znaczeniu, bowiem z dniem 1 stycznia 2010 roku zawieszono obowiązek odbywania zasadniczej służby wojskowej, a tym samym obowiązek odbywania służby zastępczej. Z uprawnienia tego OPP będą mogły skorzystać tylko w przypadku przywrócenia obowiązku odbywania zasadniczej służby wojskowej.
Z powyższego wynika, że ustawodawca postanowił wyposażyć OPP w szereg przywilejów prawno-podatkowych z uwagi na prowadzoną przez nie działalność pożytku publicznego. Trzeba jednak mieć na uwadze, że przywileje te mają zastosowanie wyłącznie w zakresie prowadzonej przez OPP działalności pożytku publicznego, co oznacza, że nie dotyczą one prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.
Stan prawny na 1.05.2019 r.
Autor: Patrycja Jurczok
