Absolutorium w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Absolutorium z wykonania obowiązków – zwane także pokwitowaniem – stanowi wyraz akceptacji przez wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością działań członków organów spółki podejmowanych w poprzednim roku obrotowym (zob. m.in. komentarz do art. 231 KSH red. Jara 2022, wyd. 26/M. Stanik, Legalis). Pamiętajmy, że udzielenie absolutorium dotyczy wszystkich członków wszystkich organów spółki – zatem tak: zarządu, rady nadzorczej jak i komisji rewizyjnej. Dotyczy ponadto, wszystkich członków organów spółki, którzy pełnili funkcje w ostatnim roku obrotowym (art. 231 § 3 KSH).
W literaturze przyjmuje się, że zasadą powinno być podejmowanie odrębnych uchwał w sprawie udzielenia absolutorium odnośnie każdego członka organu spółki. Zasada ta wynika przede wszystkim z tego, że tak wspólnicy jak i członkowie organów mają prawo do dokonania i uzyskania indywidualnej oceny swojej pracy (zob. m.in. komentarz do art. 231 KSH red. Jara 2022, wyd. 26/M. Stanik, Legalis).
Komu udziela się absolutorium?
Zgodnie z art. 231 § 2 pkt 3) KSH podjęcie uchwały w sprawie udzielenia członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków należy do kompetencji Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników. Wskazany wyżej przepis § 2 pkt 3 dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki w ostatnim roku obrotowym. Członkowie organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia wspólników, mają prawo uczestniczyć w zgromadzeniu, przeglądać sprawozdanie zarządu i sprawozdanie finansowe wraz z odpisem sprawozdania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz biegłego rewidenta i przedkładać do nich opinie na piśmie. Żądanie dotyczące skorzystania z tych uprawnień powinno być złożone zarządowi na piśmie najpóźniej na tydzień przed zgromadzeniem wspólników.
Członek zarządu – absolutorium
Udzielenie absolutorium jak wskazano wyżej dotyczy wszystkich członków wszystkich organów spółki (zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej), którzy pełnili funkcje w ostatnim roku obrotowym. Zasada ta odnosi się także do zmarłego członka organu spółki (zob. m.in.: A. Kidyba, Komentarz KSH, t. I, 2011, s. 1036). W literaturze przyjmuje się, że Zasadą powinno być podejmowanie odrębnych uchwał w sprawie udzielenia absolutorium w odniesieniu do każdego z członków organu spółki. Jest to wyrazem prawa wspólników, jak i członków organów, do dokonania i uzyskania indywidualnej oceny pracy poszczególnych funkcjonariuszy spółki (zob. min.: komentarz do art. 231 KSH red. Jara 2022, wyd. 26/M. Stanik, Legalis).
Udzielenie absolutorium w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Podjęcie uchwały w sprawie udzielenia absolutorium członkom organów spółki leży w gestii zwyczajnego zgromadzenia wspólników co wynika z art. 231 KSH.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych wskazują na minimalny przedmiot obrad ZZW, który obejmuje zgodnie z art. 231 § 2 KSH:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy;
2) powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 KSH sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników;
3) udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.
Sprawy wskazane w punkcie 1 i 3 powyżej należą do wyłącznej kompetencji zgromadzenia wspólników, a ponadto mogą być przedmiotem obrad jedynie podczas zwyczajnego zgromadzenia wspólników, dlatego niedopuszczalne jest podjęcie w tych sprawach uchwał na nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników (zob. m.in.: komentarz do art. 231 KSH red. Jara 2022, wyd. 26/M. Stanik, Legalis).
Zgodnie z art. 231 § 5 KSH przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników mogą być także inne sprawy, które nie należą do kompetencji zgromadzenia wspólników czy to z mocy ustawy czy umowy spółki), niż wyżej wskazane.
Głosowanie nad uchwałą w sprawie udzielenia absolutorium Zarządowi
Warto również zauważyć, że KSH mówi o udzieleniu absolutorium, dlatego przyjmuje się, że uchwała w tym przedmiocie powinna być sformułowana pozytywnie, co oznacza, że wspólnicy powinni głosować nad wnioskiem o powzięcie uchwały za udzieleniem absolutorium, a nie odnośnie wniosku przeciwko jego udzieleniu (Art. 231 KSH red. Jara 2022, wyd. 26/M. Stanik, Legalis).
Uchwała w przedmiocie udzielenia absolutorium jest sprawą osobową o której mowa art. 247 § 2 KSH i z tego powodu powinna zostać podjęta w głosowaniu tajnym. Z oczywistych względów, powyższe nie znajdzie zastosowania w spółce jednoosobowej.
Bardzo ważną rzeczą, jest to by pamiętać, że zgodnie z art. 244 KSH wspólnik nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwały w przedmiocie udzielenia mu absolutorium. Często zdarza się nam również w praktyce, że niektórzy z naszych Klientów nie mogą uzyskać absolutorium, ponieważ w przypadku spółki jednoosobowej, której wspólnik jest zarazem członkiem organu w tej spółce, nie można podjąć uchwały w sprawie absolutorium z uwagi na wskazany wyżej przepis. Oczywiście tacy wspólnicy (pełniący funkcję w organach spółki) nie będą wyłączeni od głosowania nad uchwałami w sprawie udzielenia absolutorium innym członkom organów spółki.
Przykładowy wzór uchwały w sprawie udzielenia absolutorium członkom Zarządu:
Uchwała nr … /2023
Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników
z dnia ….. 2023 r.
spółki pod firmą XYZ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą we Wrocławiu
w przedmiocie udzielenia absolutorium Panu Janowi Kowalskiemu z wykonywania przez niego obowiązków Prezesa Zarządu Spółki w roku obrotowym 2022
Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników spółki pod firmą XYZ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu działając w oparciu o treść art. 231 § 2 pkt 3) KSH postanawia udzielić absolutorium Panu Janowi Kowalskiemu z wykonania przez niego obowiązków Prezesa Zarządu Spółki w roku obrotowym 2022.
Przewodniczący stwierdził, iż uchwała została podjęta w głosowaniu tajnym większością głosów, „za” uchwałą oddano____ głosów, „przeciwko” oddano ___ głosów, a od głosowania „wstrzymało się” ____ głosów.
Absolutorium dla Zarządu – wpływ na odpowiedzialność
W każdym przypadku, udzielenie absolutorium członkom organów spółki jest wyrazem akceptacji (bądź braku akceptacji) działalności tych członków. Udzielenie absolutorium wywiera tym samym skutki w dwóch płaszczyznach: (1) w płaszczyźnie organizacyjnej (sfera stosunków wewnętrznych spółki) oraz (2) w płaszczyźnie cywilnoprawnej – tj. odpowiedzialności członka organu względem spółki z tytułu ewentualnego wyrządzenia szkody (sfera stosunków zewnętrznych)” (zob. komentarz do art. 231 KSH red. Jara 2022, wyd. 26/M. Stanik, Legalis).
Również w orzecznictwie przyjmuje się, że „absolutorium, udzielane indywidualnie każdemu z członków organu kolegialnego, jest formą skwitowania członków tych organów z tych czynności, a co za tym idzie stanowi, co do zasady, podstawę do wyłączenia ich ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej o jakiej mowa w art. 293 KSH” (zob. wyr. SA w Krakowie z 8.12.2016 r., I ACa 923/16, Legalis). Podobnie przyjmuje się w literaturze, że „udzielenie absolutorium nie wywołuje definitywnych skutków prawnych, nie oznacza bowiem w sferze cywilnoprawnej zrzeczenia się roszczeń wobec członków organu czy zwolnienia z długu” (zob.: K. Kopaczyńska-Pieczniak, w: A. Kidyba (red.), Kodeks spółek handlowych. Tom II. Komentarz do art. 151–300, Warszawa 2018, komentarz do art. 231, Nb 12).
Odmowa udzielenia absolutorium przez ZZW (pomimo głosowania nad uchwałą w tej sprawie, tj. przy niedostatecznej liczbie głosów „za”) nie skutkuje automatycznym odwołaniem członka organu z pełnionej funkcji. Podobnie jak nie wywoła to automatycznie żadnych negatywnych negatywnych konsekwencji. Niemniej odmowa udzielenia absolutorium może doprowadzić do podjęcia przez wspólników uchwały o odwołaniu członka organu, któremu nie udzielono skwitowania. W orzecznictwie przyjmuje się, że „odmowa absolutorium wymaga uzasadnienia, żeby bowiem członek zarządu mógł bronić swoich praw powinien wiedzieć, co mu się zarzuca” (zob. wyr. SA w Warszawie z 20.9.2006 r. (I ACa 1374/05, niepubl.)
Udzielenie absolutorium dotyczy wszystkich członków wszystkich organów spółki (zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej), którzy pełnili funkcje w ostatnim roku obrotowym (art. 231 § 3 KSH). Odnosi się to także do zmarłego członka organu spółki (tak: Kidyba, Komentarz KSH, t. I, 2011, s. 1036).
Brak absolutorium
Może się zdarzyć i tak, że zgromadzenie wspólników, wbrew treści art. 231 § 2 pkt 3 KSH, nie zajmie się kwestią udzielenia absolutorium. W takim przypadku członkom organów spółki przyznaje się powództwo nie „o udzielenie absolutorium”, lecz powództwo o ustalenie w trybie art. 189 KPC, że spółce nie przysługują roszczenia odszkodowawcze z tytułu pełnienia obowiązków członka organu spółki w określonym roku obrotowym. Zgodnie z art. 189 KPC powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
W takim przypadku, członkowie organów posiadają niewątpliwy interes prawny w uzyskaniu takiego ustalenia – udzielenie absolutorium, co do zasady zwalnia bowiem z odpowiedzialności względem spółki.
PAMIĘTAJ! Brak absolutorium nie powoduje automatycznie negatywnych konsekwencji.
Zgłoszenie uchwały o udzieleniu absolutorium do KRS?
Uchwały o udzieleniu absolutorium członkom organów nie zgłasza się do sądu rejestrowego.
Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości, kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 (a więc. m.in. w przypadku spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych)- także sprawozdanie z działalności – w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.
red. dr Alicja Olszar
Masz pytania dotyczące udzielenia absolutorium? A może potrzebujesz pomocy w przygotowaniu Zgromadzenia Wspólników? Nasza kancelaria jest do Twojej dyspozycji i bardzo chętnie pomoże w przygotowaniu niezbędnych formalności – skontaktuj się z nami tutaj
Przeczytaj także:
Odkrywamy różnice – co lepsze spółka z o.o. czy sp. komandytowa?
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
