Rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bez przeprowadzania likwidacji
Zasadą jest, że spółka z o.o. ulega rozwiązaniu po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego. Rozwiązanie spółki bez likwidacji jest możliwe w przypadkach i na warunkach określonych w artykułach 25a–25dustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Ustawa o KRS).Wskazane przepisy zostały wprowadzone do Ustawy o KRS w celu umożliwienia wykreślenia z rejestru przedsiębiorców tzw. spółek martwych, tj. takich, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie posiadają majątku. W uzasadnieniu do wprowadzanych przepisów wskazywano, że utrzymywanie martwych spółek w obrocie gospodarczym nie powinno mieć miejsca, ponieważ stoi w sprzeczności z zasadą pewności obrotu gospodarczego i wiarygodności danych zawartych w rejestrze i może wprowadzać pozostałych uczestników tego obrotu w błąd. Z uwagi na powyższe, z omawianego postępowania nie będą mogły skorzystać wszystkie spółki, ale tylko te, w odniesieniu do których zostaną spełnione przewidziane w ustawie przesłanki.
Przesłanki rozwiązania spółki bez likwidacji
Postępowanie o rozwiązanie spółki bez likwidacji jest wszczynane z urzędu przez sąd, gdy spełniona zostanie jedna z przesłanek wskazanych w art. 25a. ustawy o KRS, tj.:
1) oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości lub umarzając postępowanie upadłościowe, sąd upadłościowy stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał daje podstawę do rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego;
2) oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzono postępowanie upadłościowe z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
3) wydano postanowienie o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu;
4) mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe;
5) mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków, o których mowa w art. 24 Ustawy o KRS (brak wniosku o wpis do rejestru lub brak wymaganych dokumentów).
Zaistnienie którejkolwiek ze wskazanych powyżej przesłanek aktualizuje po stronie sądu obowiązek jego wszczęcia. Warto podkreślić zatem, że opisywana procedura nie jest zależna od swobodnej decyzji sądu czy od woli wspólników spółki i podjętej przez nich uchwały jak w przypadku zwykłej likwidacji. Z uwagi na to, że sądy są przeciążone, to postępowania w przedmiocie rozwiązania bez przeprowadzania likwidacji spółki nie są wszczynane często. Niemniej jednak mają miejsce. Nic nie stoi także na przeszkodzie wysłaniu przez osobę posiadająca interes prawny zawiadomienia do sądu o spełnieniu przez spółkę przesłanek określonych w Ustawie o KRS.
Zawiadomienie o wszczęciu postępowania o rozwiązanie spółki bez likwidacji
Po stwierdzeniu zaistnienia jednej z przesłanek wskazanych powyżej, sąd rejestrowy zawiadamia spółkę o wszczęciu postępowania o rozwiązanie bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. W zawiadomieniu sąd wzywa Spółkę do wykazania, że faktycznie prowadzi działalność i że posiada majątek, ze wskazaniem jego składników, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Sąd jednocześnie poucza spółkę o możliwych skutkach braku odpowiedzi na wezwanie- to jest o możliwości rozwiązania spółki bez likwidacji i wykreślenia z KRS. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania jest niezbędne, ponieważ postępowanie jest wszczynane z urzędu i w razie jego braku spółka mogłaby nie być świadoma tego, że wobec niej toczy się takie postępowanie.
Dodatkowo sąd ogłasza o wszczęciu postępowania o rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Ogłoszenie zawiera m.in.: wezwanie skierowane do wszystkich osób, których uzasadniony interes mógłby sprzeciwiać się rozwiązaniu spółki i jej wykreśleniu z rejestru, do zgłaszania okoliczności przemawiających przeciwko rozwiązaniu spółki w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. W przypadku braku organu uprawnionego do reprezentacji spółki lub aktualnego adresu spółki takie ogłoszenie zastępuje zawiadomienie o wszczęciu postępowania.
Działalność i majątek spółki
Wskazać jednak trzeba, że zaistnienie przesłanek nie zapewnia wykreślenia spółki z rejestru. W toku postępowania o rozwiązanie spółki sąd będzie badał, czy posiada ona zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność. Sąd rejestrowy umorzy postępowanie w przypadku ustalenia, że spółka posiada taki majątek lub faktycznie prowadzi działalność, albo w przypadku gdy poweźmie wiadomość, iż zachodzą inne istotne okoliczności przemawiające przeciwko jej rozwiązaniu, w tym w szczególności uzasadnione interesem wierzyciela.
Brak zbywalnego majątku oznacza sytuację, w której podmiot nie ma jakichkolwiek aktywów, które mogłyby być spieniężone. Brak faktycznie prowadzonej działalności należy utożsamiać z brakiem jakiejkolwiek aktywności spółki, a nie tylko do działalności gospodarczej lub działalności statutowej (art. 25a KRSU red. Osajda 2022, wyd. 7/T. Szczurowski).
W toku postępowania o rozwiązanie spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego sąd może zwrócić się o udzielenie informacji niezbędnych do ustalenia, czy spółka posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność, do organów podatkowych, organów prowadzących rejestry i ewidencje publiczne lub innych organów administracji publicznej oraz do organizacji społecznych.
Wykreślenie spółki z rejestru
Po dokonaniu opisanych powyżej czynności, w przypadku ustalenia przez sąd, że spółka nie posiada zbywalnego majątku i faktycznie nie prowadzi działalności, sąd orzeka o jej rozwiązaniu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i zarządza jej wykreślenie z rejestru. Warto dodać, że istnienie niezaspokojonych zobowiązań ciążących na spółce lub nieściągalnych wierzytelności nie wyłącza możliwości orzeczenia o jej rozwiązaniu bez przeprowadzania likwidacji.
Skarb Państwa nabywa nieodpłatnie z mocy prawa mienie pozostałe po wykreślonym podmiocie, bez względu na przyczynę wykreślenia, którym nie rozporządził przed wykreśleniem właściwy organ, z chwilą wykreślenia z rejestru. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność z nabytego mienia za zobowiązania podmiotu wykreślonego z Rejestru.
Nasza kancelaria wspiera klientów w procesie likwidacji spółek (od otwarcia likwidacji do złożenia wniosku o wykreślenie z KRS). Jeśli myślisz o zakończeniu działalności spółki skontaktuj się z nami.
autor: r. pr. Patrycja Jurczok
Przeczytaj także:
Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę
Wniesienie aportu do spółki kapitałowej
Obowiązki sprawozdawcze spółki z o.o.
Przekształcenie spółki jawnej w spółkę komandytowo-akcyjną
