UMOWA O PRZENIESIENIE PRAW AUTORSKICH
Jako kancelaria specjalizujemy się w prawie własności intelektualnej, w szczególności sporządzamy i opiniujemy umowy o przeniesienie praw autorskich, umowy licencji oraz reprezentujemy naszych klientów w sporach w tej materii. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć Wam kwestię umowy o przeniesienia praw autorskich, która wbrew przekonaniu nie należy do najprostszych umów.
CZYM SĄ AUTORSKIE PRAWA MAJĄTKOWE A AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE, RÓŻNICE W PORÓWNANIU DO UDZIELENIA LICENCJI
W pierwszej kolejności wyjaśniamy, że autorowi utworu przysługują autorskie prawa osobiste oraz majątkowe prawa autorskie. O ile prawa osobiste nie podlegają zbyciu, o tyle majątkowe prawa autorskie mogą być przenoszone na inne osoby i podmioty. Skutkiem zawarcia takiej umowy jest trwałe zbycie tychże praw w zakresie pól eksploatacji wskazanych w umowie. Nabywca na podstawie umowy o przeniesienie autorskich prawa zyskuje pełne prawo do rozporządzania utworem, udzielanie innym podmiotom licencji, korzystania z utworu i czerpania z niego zysków. Jest to więc najszersze możliwe prawo do korzystania z cudzego utworu. Od umowy licencyjnej różni się zatem przede wszystkim tym, że w przypadku licencji wyłącznej czy też niewyłącznej przy autorze pozostają nadal prawa majątkowe do utworu. Kolejno, w ramach takiej umowy twórca przenosi na nabywcę również prawo do ochrony takiego utworu, czyli występowania z roszczeniami przeciwko osobom, które naruszyły prawa do utworu. Autor zachowuje jedynie prawa wskazane w art. 78 ustawy w przypadku naruszenia jako praw autorskich osobistych np. może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.
FORMA UMOWY PRZENIESIENIA PRAW AUTORSKICH I POLA EKSPLOATACJI
Zgodnie z art. 53 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności i obejmuje pola eksploatacji wyraźnie wymienione w umowie, dlatego bardzo ważne jest, aby pola te zostały prawidłowo określone w umowie. W przypadku jednak utworów wykorzystanych lub włączonych do utworu audiowizualnego oraz utworu wchodzącego w skład utworu zbiorowego, po powstaniu nowych sposobów eksploatacji utworów, autor nie może bez ważnego powodu odmówić udzielenia zezwolenia na korzystanie z tego utworu w ramach utworu audiowizualnego lub utworu zbiorowego na polach eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy.
Jeśli pola te nie zostaną wyszczególnione w umowie, to zgodnie z ustawą korzystanie z takiego utworu następuje zgodnie z charakterem i przeznaczeniem utworu oraz przyjętymi zwyczajami. Jak widać taki zapis może rodzić w konsekwencji nieporozumienia, dlatego lepiej jest konkretnie wskazać o jakich polach eksploatacji mowa.
WYNAGRODZENIA AUTORA
Kolejną bardzo ważną kwestią jest określenie wynagrodzenia autora, gdyż w przeciwnym wypadku będziemy mieli do czynienia z domniemaniem, że autorowi należy się honorarium i to odrębnie za każde pole eksploatacji określone w umowie. Nawet jednak w przypadku wyraźnego uregulowania w umowie honorarium lub nieodpłatności umowy, w razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem określonym w umowie a korzyściami nabywcy takich praw majątkowych, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.
PUŁAPKI W USTAWIE, CZYLI NA CO JESZCZE ZWRÓCIĆ UWAGĘ W UMOWIE
Ustawa przewiduje również kilka pułapek przy konstruowaniu przeniesienia praw majątkowych. Po pierwsze nieważna jest umowa, która dotyczyłaby wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości. Po drugie, podpisanie umowy nie daje automatycznie prawa przeniesienia na nabywcę egzemplarza utworu, dlatego ważne jest również określenie tego uprawnienia w umowie w ramach ustalonego honorarium. Warto również uregulować w umowie termin dostarczenia egzemplarza, na którym utwór utrwalono. Po trzecie, warto w umowie regulować również kwestie przejścia praw zależnych do utworu, nadzoru autorskiego oraz możliwości wprowadzania zmian i modyfikacji w utworze.
Na koniec zwracamy uwagę na bardzo ważną kwestię, która często potrafi umknąć. W umowie bardzo ważne jest dokładne i precyzyjne określenie, jakiego utworu ona dotyczy. Jeśli mamy do czynienia np. z fotografiami to warto dołączyć ich odbitki do umowy jako załączniki. W przypadku sporu sądowego nie będzie żadnych wątpliwości, że umowa dotyczy konkretnego utworu.
Opisane wyżej zagadnienia nie wyczerpują tematyki zbycia majątkowych praw autorskich. Jeśli jesteś zainteresowany współpracą przy sporządzeniu bądź opiniowaniu takiej umowy, zapraszamy do kontaktu: office@lawboxfirm.com
r.pr. Ewelina Jasion
Przeczytaj także:
Klasyfikacja nicejska a rejestracja znaku towarowego
Znaki towarowe – rejestracja prawa ochronnego
Ochrona i rejestracja znaku towarowego w UE
