Ochrona znaku towarowego
Uprawnienia i korzyści z rejestracji znaku towarowego
Na łamach naszego bloga staramy się na bieżąco opisywać kwestię rejestracji znaku towarowego w Polsce jak i za granicą. W niniejszym wpisie przedstawimy w najważniejszych punktach co może zyskać przedsiębiorca na zgłoszeniu znaku towarowego w Urzędzie Patentowym, mając na uwadze zarówno ochronę Twojego znaku przed konkurencją jak i korzyści finansowe.
Ochrona prawna znaku w świetle polskiej ustawy
W polskim systemie prawnym kwestia znaków towarowych uregulowana jest w ustawie Prawo Własności Przemysłowej z 30 czerwca 2000 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 324). Zgodnie z art. 153 tejże ustawy przez udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Co kryje się zatem pod pojęciem „używania”? Ustawa wskazuje katalog otwarty takich działań, przede wszystkim:
- umieszczanie znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu ich do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem,
- umieszczanie znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług,
- posługiwanie się nim w celu reklamy.
Powyższe przykładu stanowią zatem zakres ochrony znaku, ale jak już wskazano powyżej, jest to katalog otwarty, zatem daje np. możliwość sprzedaży znaku czy udzielenia osobie licencji na znak towarowy. Możliwości jej wiele i są one ściśle powiązane z uzyskanym prawem do znaku na zasadzie wyłączności.
Kiedy zaczyna się ochrona? Co do zasady ochrona znaku towarowego trwa 10 lat od momentu zgłoszenia znaku w Urzędzie Patentowym RP, jednakże ochrona od momentu jego zgłoszenia do dnia rejestracji jest tymczasowa. Przysługuje nam prawo pierwszeństwa i możliwość zakazania używania identycznego lub podobnego znaku innym podmiotom, ale jeśli znak finalnie nie zostanie zarejestrowany to niestety ochrona przepada.
Masz dodatkowe pytania? Nie zwlekaj, skontaktuj się z nami
Uprawnienia związane z rejestracją znaku towarowego
Mając na uwadze praktyczny charakter ochrony, warto wskazać, że uzyskując prawo do wyłącznego posługiwania się znakiem towarowym, na każdego innego przedsiębiorcę i przedsiębiorstwo automatycznie nakładany jest zakaz używania identycznego bądź podobnego znaku dla oznaczenia swoich towarów i usług. Co jednak w przypadku, kiedy ktoś bez naszej zgody zacznie używać identycznego bądź podobnego znaku?
Na podstawie ustawy Prawo Własności Przemysłowej mamy prawo żądać od takiej osoby zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody:
- na zasadach ogólnych albo
- poprze zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.
Co więcej, sąd może orzec, na wniosek uprawnionego, o podaniu do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia lub informacji o orzeczeniu, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.
Możemy zatem domagać się od podmiotu naruszającego naprawienia wyrządzonej nam szkody w oparciu o rzeczywiście wyrządzoną szkodę, bądź ubiegać się o wypłatę kwoty, która odpowiadałaby wynagrodzeniu z tytułu licencji, gdyby naruszający ją od nas uzyskał.
Pamiętajmy, że wszystko to działa w obie strony. Jeśli nie dokonamy rejestracji naszego znaku, a inna osoba złoży wniosek o uzyskanie ochrony dla znaku podobnego lub identycznego to co do zasady na nas będzie spoczywał obowiązek naprawienia wyrządzonej przez to szkody.
Zgłoszenie sprzeciwu do rejestracji identycznego lub podobnego znaku
Monitorowanie rejestrów w celu sprawdzenia, czy żadna inna osoba nie stara się zarejestrować identycznego bądź podobnego znaku towarowego, który narusza nasze prawa jest szczególnie polecane. Niektóre urzędy, jak np. EUIPO oferują nawet możliwość włączenia komunikatów o złożeniu przez inny podmiot zgłoszenia znaku towarowego, który w ocenie urzędu może być identyczny bądź podobny. Pamiętajmy jednak, że kwestia podobieństwa jest zawsze oceniana i niestety nie możemy mieć nigdy pewności, że konkretny znak mimo naszego sprzeciwu nie zostanie zarejestrowany.
Jeśli przeoczymy okres sprzeciwowy to mamy również prawo do złożenia wniosku o unieważnienie znaku towarowego. Pamiętajmy jednak, że w większości urzędów prawo do unieważnienia znaku towarowego na podstawie podobieństwa do znaku uprzednio zgłoszonego jest w większości urzędów prawem czasowym. Może trwać np. 5 lat od momentu rejestracji znaku w urzędzie i po tym czasie tracimy to uprawnienie.
Obowiązek używania znaku towarowego
Pamiętajmy, że co do zasady znak towarowy powinien być używany w ciągu 5 lat od dnia jego rejestracji. Posługiwanie się znakiem na towarze lub opakowaniu powinno następować dla wszystkich klas usługowych bądź produktowych, dla jakich znak został zgłoszony? Dlaczego to takie ważne? Brak posługiwania się znakiem towarowym w obrocie może być podstawą do jego unieważnienia o czym przekonał się m.in. spożywczy gigant McDonald. O ich problemie z zastrzeżeniem BigMac’a oraz zabawnych żartach z tego faktu ze strony ich konkurencji- Burger King’a pisaliśmy już kiedyś na naszym blogu. Zdjęcia i memy nawiązujące do tego wydarzenia były naprawdę zabawne, ale z pewnością nie dla McDonald’a i jego prawników, którzy najwyraźniej przeoczyli fakt konieczności posługiwania się znakiem we wszystkich zarejestrowanych klasach.
Jeśli z kolei zauważymy, że nasza konkurencja nie korzysta ze znaku towarowego zgodnie z rejestracją to jesteśmy w stanie wnieść o jego unieważnienie. Argument braku posługiwania się znakiem towarowym może być również bardzo przydatny w negocjacjach przedsprzeciwowych, kiedy możemy otrzymać od innego przedsiębiorcy wezwanie do wycofania wniosku pod rygorem złożenia sprzeciwu. Jest to swego rodzaju próba polubownego zakończenia sporu. W takim wypadku zawsze sprawdzam, czy znak towarowy jest rzeczywiście używany. W przypadku braku spełnienia tej przesłanki jej wytknięcie konkurencji może spowodować zaniechanie złożenia sprzeciwu, co zdarzyło mi się w kilku przypadkach.
Znak towarowy jako element przedsiębiorstwa
Korzyścią płynącą z uzyskaniem prawa do znaku towarowego jest nie tylko ochrona przed konkurencją. Zarejestrowany znak towarowy dodaje przedsiębiorstwu prestiżu, rozpoznawalności oraz jest aktywem niematerialnym przedsiębiorstwa i podlega wycenie. Twoje przedsiębiorstwo będzie zatem więcej warte, a sam będziesz mógł skupić się na budowie silnej marki w oparciu o konkretne logo.
Do swojego znaku towarowego będziesz mógł dodać ®, co oznacza „registered”, czyli z angielskiego „zarejestrowany”. W tym miejscu zwracam na to mocno uwagę, ponieważ część klientów, która zwraca się do mnie, mylnie rozwija ten skrót jako „original” , co jest błędne. Znaku ® nie powinniśmy dodawać przed uzyskaniem ochrony, gdyż jest to wprowadzenie potencjalnych kontrahentów w błąd. W niektórych jurysdykcjach, jak np. w Stanach Zjednoczonych za bezpodstawne dodanie tego znaku przewidziane są surowe kary pieniężne.
Zarabianie na znaku towarowym
Należący do nas znak towarowy może być przedmiotem licencji udzielonej innemu podmiotowi bądź coraz często pojawiającej się w obrocie gospodarczym umowy franczyzy. Im szerzej zarejestrowany znak towarowy np. w EUIPO, tym możemy liczyć na większe honorarium płynące z umowy. W takim wypadku warto stworzyć regulamin znaku, gdzie określimy w jaki sposób znak towarowy będzie używany przez licencjobiorcę.
Jak widać ze znaku towarowego możemy czerpać korzyści nie tylko bezpośrednio, ale i pośrednio, udostępniając go innym przedsiębiorcom. Pamiętaj też, że możesz zawnioskować również o wspólny znak towarowy, w przypadku kiedy jego twórców jest kilku. Wtedy zarówno prawo do tego znaku towarowego jak i korzyści dzielone są pomiędzy wszystkie osoby wymienione jako właściciele znaku towarowego w odpowiednim rejestrze.
Jak zatem zastrzec znak towarowy? Nasza kancelaria posiada duże doświadczenie w tej materii. Jeśli jesteś zainteresowany naszą pomocą lub masz dodatkowe pytania dotyczące zastrzeżenia znaku towarowego napisz do nas.
autor: r.pr. Ewelina Jasion
Przeczytaj także:
Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę
Zastrzeżenie i rejestracja znaku towarowego w pigułce
Wyczerpanie prawa do znaku towarowego
